فیلمی که مصرف کوکائین را در آمریکا افزایش داد | بودجه ۳۶۰ هزار دلار؛ فروش ۶۰ میلیون دلار

همشهری آنلاین: برای شناخت «هالیوود جدید» باید «ایزی رایدر» محصول سال 1969 را بشناسید. این صرفا یک گفته مبالغه نیست؛ «ایزی رایدر» به کارگردانی دنیس هاپر و به تهیه‌کنندگی پیتر فوندا و به نویسندگی هر دو آنها به همراه تری ساوترن یکی از سه فیلمی بود ـــ دو فیلم دیگر «بانی و کلاید» (آرتور پن، ۱۹۶۷) و «فارغ‌التصیل» (مایک نیکولز، ۱۹۶۷) بودند ــــ که به پا گرفتن هالیوود جدید کمک بسیاری کرد. موفقیتی که این فیلم با بودجه محدود ۳۶۰ هزار دلاری‌اش چه در گیشه (فروش ۶۰ میلیون دلاری) و چه در میان تماشاگران به دست آورد، به نسلی از کارگردانان جوان دل و جرئت داد که با اعتماد به نفس بیشتری سراغ ساخت فیلم‌هایی بروند که دوست دارند. «ایزی رایدر» به مهم‌ترین مسائل جامعه امریکا مثل برآمدن جنبش هیپی‌ها، مصرف مواد مخدر و زندگی اشتراکی در دهه ۱۹۶۰ می‌پرداخت، البته نه مثل درام‌های اجتماعی یا ملودرام های کلاسیک بلکه با بی‌خیالی و کلبی‌مسلکی متناظر با آن ایام و نگاهی ستایش‌آمیز به رهایی و بی‌تعهدی این سبک زندگی.  

فیلم داستان دو موتورسوار به نام‌های بیلی (با بازی دنیس هاپر) و وایات/ کاپیتان امریکا (با بازی پیتر فوندا) است که برای به دست آوردن آزادی کامل در زندگی‌شان دست به یک معامله کوکائین می‌زنند. آنها پول‌های به‌دست آمده را در داخل باک موتورشان جاسازی می‌کنند و سوار بر موتورهای هارلی دیویدسون در آرزوی آزادی و شادی راهی دشت و صحرا می‌شوند. پایان تراژیک فیلم و سرنوشت غمگنانه دو شخصیت اصلی فیلم ناممکن بودن زندگی آزاد و رها در جامعه امریکا و واقعی نبودن رؤیای امریکایی را گوشزد می‌کند.

اگر بخواهیم به جایگاه «ایزی رایدر» در فرهنگ امریکا پی ببریم، این گفته دنیس هاپر راهگشا خواهد بود: «مشکل کوکائین در ایالات متحده در واقع به خاطر من ایجاد شد. تا پیش از «ایزی رایدر» هیچ کوکاوئینی در خیابان‌ها نبود. بعد از «ایزی رایدر»، کوکائین همه‌جا پیدا می‌شد.» جز این، بسیاری از گروه‌های موتورسواری از سروشکل و نوع زندگی کولی‌وار شخصیت‌های فیلم الگوبرداری کردند و تمام هم‌وغمشان این بود داستانی را که روی پرده دیده بودند، در دنیا واقعی زندگی کنند. البته، مثل همیشه، افرادی بودند که فیلم را به خاطر اثرات مخربی که بر ذهن جوانان داشت، سرزنش می‌کردند و حتی جرائمی را که پس از نمایش  «ایزی رایدر» به وقوع می‌پیوست، به فیلم ربط می‌دادند. از لحاظ ارزش سینمایی نیز، وقتی این فیلم کم‌خرج در سال ۱۹۶۹ با موفقیتش هالیوود را شوکه کرد، هالیوود جدید شد. در این دوران، کارگردانان باستعدادی مثل اسکورسیزی، کاپولا و اسپیلبرگ در کنار بازیگران مستعدی مثل رابرت دنیرو و جک نیکلسون به چهره‌های پرنفوذی تبدیل شدند که تعداد از شاهکارهای تاریخ سینما را خلق کردند.

پیتر فوندا به‌عنوان بازیگر و تهیه‌کننده «ایزی رایدر» که سرمایه ساخت فیلم را فراهم کرد، سعی کرد کار را به شیوه استادش، راجر کورمن ـــ کارگردان فیلم‌های مستقل کم‌خرج ـــ به سرانجام برساند. فوندا درباره تأثیر کورمن بر روش فیلمسازی‌اش گفته بود: «راجر همیشه آرامش ظاهری‌اش را حفظ می کرد. دنیس موقع ساختن «ایزی رایدر» هیچ‌وقت ظاهر آرامی نداشت. لحظه‌ای را که ماشه چکانده می‌شود ولی فشنگ هنوز از پوکه خارج نشده، «درنگ شلیک» می‌نامند. «ایزی رایدر» برای من و دنیس به‌منزله لحظه «درنگ شلیک» بود. البته، در وجه هنری و اعجاب‌انگیزش. و اگر من ندیده بودم که چطور راجر در مقابل انواع مشکلات عجیب‌وغریب آرامشش را حفظ می‌کند، نمی‌توانستم آرام بمانم.»